Over toekomstige sprekers gesproken

Afgelopen week heb ik zoiets leuks gedaan!

 De zoon van onze vrienden heeft binnenkort een spreekbeurt en zijn ouders hadden hem gezegd dat ik hem daarbij wel kon helpen. Dus kwam hij met een briefje van de juf bij mij. Met een aantal tips die hem konden helpen zijn spreekbeurt voor te bereiden.

Tip 1 was: zoek een onderwerp uit dat je leuk vindt. Een supergoede tip! Want, zoals ik ook altijd zeg: “ga vooral niet spreken over iets dat je hart niet heeft.”

Tip 2 was: Bereid je goed voor. Als voorbeelden van hoe je het beste kunt voorbereiden stond er: Lees boeken uit de bieb, praat er met iemand over die er veel van weet, zoek op internet, enzovoorts. Ik werd helemaal blij van de manier waarop scholen hiermee omgaan. Want ja, voorbereiden is heel belangrijk.

Op naar tip 3! Die was: Schrijf je verhaal uit en leer het uit je hoofd. Over deze tip was ik minder enthousiast.

Overigens merk ik dat deze tip wel eens vaker wordt gegeven en dat veel mensen denken dat het je houvast geeft als je je verhaal uitschrijft. Volgens mij is het tegenovergestelde aan de hand.

Laatst was ik bij een presentatie waarbij ik duidelijk merkte dat de spreker haar verhaal had uitgeschreven. Op een gegeven moment kwam er een vraag uit de zaal. Die beantwoordde ze netjes, maar ze wist niet meer waar ze in haar tekst was gebleven. Ze kreeg een black out voor de groep. Ooohhh, ken je dat? Dat je vol plaatsvervangende schaamte in een zaal zit?

Ze liep naar haar aantekeningen en zocht op waar ze was gebleven. Toen ze de draad weer oppakte, vertelde ze een aantal dingen die ze tijdens het beantwoorden van de vraag ook al had verteld. Een uitgeschreven tekst geeft je voor je gevoel houvast, maar maakt je veel minder flexibel. Je kunt niet inspelen op dat wat er gebeurt in de zaal. Sterker nog, je bent meer in je hoofd bezig, dan met je publiek. De zin zelf zegt het al: “Leer het uit je hoofd.”

Tip 4 op het briefje van de juf was: Maak een PowerPoint presentatie.

Ik snapte de tip, maar wat ik wel jammer vind, is dat we allemaal (vanaf de basisschool) leren dat PowerPoint je presentatie beter maakt. Ik merkte het ook aan mijn kleine, grote vriend. Hij was meer bezig met het zoeken naar plaatjes en tekst die we “erop konden zetten”, dan naar het verhaal zelf.

PowerPoint kan een heel goede functie hebben, maar het proces van het maken en vertellen van een verhaal bestaat uit veel meer dingen dan sheets maken. En, wat we vaak vergeten is: je PowerPoint is niet verantwoordelijk voor een goed verhaal. Jij als spreker bent daarvoor verantwoordelijk. Je sheets zijn slechts een hulpmiddel.

Tip 5: je spreekbeurt moet ongeveer 10 minuten duren. Kijk, daar werd ik al wat blijer van. Hiermee leer je onze jonge verhalenvertellers dat er een tijdslimiet is. Daardoor moeten ze keuzes maken over wat wel en wat niet te vertellen. Helemaal goed!

Tip 6: Bedenk 3 vragen voor de klas over je spreekbeurt. Ook een mooie tip. Ik zou daaraan willen toevoegen: Bedenk welke 3 vragen jouw publiek heeft aan het einde van jouw presentatie. En, welke vragen zijn dat? De antwoorden op die vragen kun je in je presentatie verwerken, zodat die vragen er niet meer zijn.

Wat hebben we samen een superleuke middag gehad! Hij, negen jaar, helemaal druk met zijn spreekbeurt. Ik, iets ouder, genietend van zijn gezelschap en ons samenzijn. En die spreekbeurt? Die wordt natuurlijk TOP!

Fijn dat er zoveel aandacht is op scholen om zelf een verhaal te vertellen voor de klas. Want dat is en blijft belangrijk. Hoe vertel je een verhaal? En, stiekem denk ik: “straks moet ie sommige dingen ook weer afleren.” Want wat de maatschappij van ons vraagt is meer dan uit ons hoofd geleerde verhalen en PowerPoint.

Als jij eens nadenkt over een juf, een meester, een spreker of een leidinggevende die heel erg inspirerend was. Denk eens na…. Wie was dat? Was diegene heel inspirerend door de PowerPoint die hij of zij gebruikte? Heel waarschijnlijk niet. Waarschijnlijk herinner jij je deze persoon omdat het verhaal dat verteld werd bij je binnen kwam. Om welke reden dan ook.